عید نوروز

نکته: رسم و رواج‌ها از یک منطقه تا منطقه دیگر فرق می‌کند. چیزهای را که خودم دیده‌ام و یا از خانواده‌ام شنیده‌ام اینجا نقل می‌کنم.

در روز نوروز همه مردم لباس‌های نوشان را می‌پوشند و از زیر قرآن می‌گذرند. زنان، مردان و کودکان بر بامی که بزرگتر باشد و یا هم بام مسجد جمع می‌شوند. هرخانواده چند نان روغنی نذری می‌آورند. یکی از موسفیدان با چاقو نان‌ها را می‌برد. پارچه‌های نان بین همه توزیع می‌شود.

به دلیل سردی هوا در هزارستان، در بعضی از سال‌ها کوه‌ها پر از برف است و گاهی هم نیست. اگر در کوه‌ها برف نباشد، چوپان را هم در این روز می‌آورند تا سر از فردا گوسفندان و بزها را برای چرا به کوه‌ها ببرد. با قسمت‌کردن نان و تقسیم‌شدن آن بین همه، دعایی می‌خوانند و زنان و بعضی از موسفیدان به خانه برمی‌گردند. این مراسم شاید حدود دو ساعت زمان بگیرد.

بعد از خوردن نان‌های روغنی که آن را (تیکی) می‌گویند، جوان‌تر‌ها به تفریح و بازی می‌پردازند. بازی‌های که در این روز می‌کنند نسبت به گروه‌های سنی فرق می‌کند. اطفال فوتبال، سنگیرک، کشتی، چوب دنده، بایسکل‌دوانی و ... بازی می‌کنند. کلان‌ترها وشد (woshad) می‌کنند.

وُشد یکی از تفریحات در روز نوروز و طول سال است. وشد همان نشانه‌زنی با تفنگ است که در کوه و دور از قریه‌ها بازی می‌شود. اگر کسی مرده باشد یا سخت مریض باشد وشد نمی‌کنند. چیزی سفیدی، معمولاً برف را به عنوان نشانه‌ که به آن قرقه (qarqa) می‌گویند در فاصله بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ متر می‌گذارند و با تفنگ می‌زنند. یک نفر در نزدیکی قرقه می‌نشیند که نقش داور را دارد که به او قرقه‌چی می‌گویند. چند تیم هم‌زمان بازی می‌کنند. تیم‌ها گاهی افرادی از قریه‌های مختلف است و گاهی هم هر قریه یک تیم می‌شود.

زمان بازی وشد بعد از ظهرها است که تا تاریک‌شدن هوا بازی تمام می‌شود. اگر بازی به نتیجه‌ای نرسد فردایش دوباره نان چاشت را خورده به کوه برمی‌گردند تا بازی به نتیجه‌ای برسد. بعضاً وُشد را شرطی بازی می‌کنند که تیم بازنده باید به تیم برنده یک وعده غذا بدهد.

تماشاچی‌های وشد با دوربین‌های شکاری‌شان می‌آیند و پشت‌ سر وشدگران می‌نشینند و تشویق می‌کنند. وقتی تیر شلیک ‌می‌شود با دوربین‌شان نگاه می‌کنند و گاهی به وشدگران مشوره می‌دهد که در دور بعدی بهتر نشان بزنند. زن‌ها نه در بازی وشد سهم می‌گیرند و نه برای تماشای آن می‌آیند.

قرقه‌چی پارچه‌ای در دست می‌گیرد که در صورت برخورد تیر با قرقه آن را تکان می‌دهد. اگر تیر داخل خط که در اطراف قرقه کشیده شده بخورد، با صدای بلند به مردم اعلام می‌کند. اگر مخابره در دسترس باشد قرقه‌چی لازم نیست جیغ بزند و خودش را اذیت کند.